มหกรรมรณรงค์เพื่อป้องกันและกำจัดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี อำเภอศรีสมเด็จ

(24 ก.ค.2562)  อำเภอศรีสมเด็จโดยคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ(พชอ.) อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด ร่วมกับศูนย์ประสานงานคณะกรรมการเขตสุขภาพเพี่อประชาชน เขตพื้นที่ 7 และสถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น ภายใต้ โครงการวิจัยท้าทายไทย: Fluke Free Thailand จัดงานมหกรรมรณรงค์เพื่อป้องกันและกำจัดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ณ โรงเรียนศรีสมเด็จพิมพ์พัฒนาวิทยา โดยมี นายทวี จงประเสริฐ รองผู้ว่าราชการจังหวัดร้อยเอ็ด เป็นประธานเปิดงาน

กิจกรรมในงานมีการบรรยายให้ความรู้ “ปลอดพยาธิ ปราศมะเร็งท่อน้ำดี ชีวีมีสุข” โดย รศ.ดร.วัชรินทร์  ลอยลม กรรมการและเลขานุการสถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี พิธีมอบเกียรติบัตร ให้แก่หน่วยงานที่ให้การสนับสนุนการดำเนินงาน  การแสดงลำกลอนเรื่องโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี  การแสดงการเต้นบาสโลป และการแสดงโปงลางจากนักเรียนโรงเรียนศรีสมเด็จพิมพ์พัฒนาวิทยา ผู้เข้าร่วมกิจกรรมได้แก่ ผู้แทนจากส่วนราชการ ผู้นำท้องถิ่น ท้องที่ โรงเรียน แกนนำ และประชาชนในอำเภอศรีสมเด็จ และมีผู้มาร่วม อาทิ นายสุทธินันท์  บุญมี ประธานคณะกรรมการเขตสุขภาพเพี่อประชาชน เขตพื้นที่ 7(กขป.7) /นายแพทย์ณรงค์  ขันตีแก้ว ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี  /รศ.ดร.บัณฑิต ถิ่นคำรพ  ผู้อำนวยการศูนย์บริหารจัดการข้อมูลและวิเคราะห์ด้านสถิติ  /นางอัมรา ธำรงทรัพย์ รองนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด /นายพจน์ เอกอนันต์ถาวร  นายอำเภอศรีสมเด็จ ประธาน พชอ.ศรีสมเด็จ  /นายแพทย์อัศราวุธ  ใจหาญ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลศรีสมเด็จ /นายชำนาญ  จำรองเพ็ง สาธารณสุขอำเภอศรีสมเด็จ /ผู้แทนจากสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น /สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด /โรงพยาบาลร้อยเอ็ด /สาธารณสุขอำเภอ จังหวัดร้อยเอ็ด /สมัชชาสุขภาพจังหวัดร้อยเอ็ด /และ หัวหน้าส่วนราชการประจำอำเภอทุกส่วน

ในงานมีการจัดแสดงนิทรรศการ /การคัดกรองพยาธิใบไม้ตับด้วยแอนติเจนในปัสสาวะ /การจัดการระบบสุขาภิบาล การจัดการสิ่งปฏิกูล /การใช้หลักสูตรเพื่อพัฒนาภูมิคุ้มกันในเยาวชน /อาหารปลอดภัย ปลาปลอดพยาธิ /Isan cohort /มูลนิธิมะเร็งท่อน้ำดีและสถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี /นิทรรศการมีชีวิต /หมู่บ้านต้นแบบ(ศรีสมเด็จ) /การจัดการเรียนการสอนในโรงเรียน

ในส่วนของการให้บริการตรวจคัดกรองมะเร็งท่อน้ำดีด้วยเครื่องอัลตราซาวด์ จำนวน 10 เครื่อง โดยแพทย์ และการตรวจปัสสาวะหาพยาธิใบไม้ตับ แก่ประชาชนกลุ่มเป้าหมาย จำนวน 507 ราย

ทั้งนี้ โรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ยังคงเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญ ที่ภาครัฐพยายามที่จะหาทางแก้ไข ซึ่งอำเภอศรีสมเด็จจะดำเนินการขับเคลื่อนการแก้ปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับละมะเร็งท่อน้ำดีนี้ ผ่านคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากโครงการวิจัยท้าทายไทย: Fluke Free Thailand สถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น และศูนย์ประสานงานคณะกรรมการเขตสุขภาพเพี่อประชาชน เขตพื้นที่ 7 ในการเป็นพี่เลี้ยงถ่ายทอดองค์ความรู้ต่างๆ เป็นการแก้ปัญหาอย่างบูรณาการสอดคล้องกับบริบทของอำเภอศรีสมเด็จ ซึ่งได้มีการระดมแนวคิดของตัวแทนจากทุกภาคส่วน นำมาวางแผนดำเนินการแก้ไขปัญหา ทั้งในระดับปฐมภูมิ คือ การสร้างเกราะป้องกันการเกิดโรค ระดับทุติยภูมิ คือ การเฝ้าระวังคัดกรองลดปัจจัยในการเกิดโรค และระดับตติยภูมิ คือ การแก้ไขปัญหารักษาเยียวยาลดความสูญเสียของการเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดีในชุมชน

โรคมะเร็งท่อน้ำดี เป็นมะเร็งที่เกิดจากความผิดปกติของเซลล์เยื่อบุท่อน้ำดีทั้งในและนอกตับ ในประเทศไทยมีอุบัติการณ์เฉลี่ยทั่วประเทศมากกว่า 14 ต่อแสนประชากร ซึ่งทำให้คนไทยเสียชีวิตปีละกว่า 10,000 – 20,000 ราย โดยสาเหตุสำคัญคือการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับผ่านการบริโภคปลาน้ำจืดมีเกล็ดแบบดิบ หรือสุกๆ ดิบๆ

ปัจจุบันพบผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลหลัก 11 แห่งทั่วประเทศ มีจำนวนกว่า 2,000 รายต่อปี  ซึ่งส่วนใหญ่เกิดขึ้นกับประชากรที่เป็นหัวหน้าครอบครัวอายุระหว่าง 40 – 60 ปี และพบผู้ป่วยมะเร็งท่อน้ำดีระยะเริ่มต้นจากการคัดกรองเข้ารับการรักษามีแนวโน้มที่สูงขึ้นทุกปี โดยในกลุ่มผู้ป่วยเหล่านี้ จากเดิมหากไม่รับการรักษาจะมีชีวิตอยู่ได้เพียง 1 ปี แต่หากเข้ารับการรักษาอย่างทันท่วงทีในระยะต้นจะพบว่ามีอัตราการรอดชีพมากกว่า 5 ปีถึงร้อยละ 45

ประเทศไทยได้พยายามกำจัดปัญหาสุขภาพนี้อย่างจริงจัง โดยเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2559 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบแนวทางการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ทศวรรษกำจัดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี โดยดำเนินการผ่านโครงการปลอดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี เพื่อคนไทยสุขภาพดีในปี 2568 ตามยุทธศาสตร์ทศวรรษการกำจัดปัญหาพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ปี 2559 – 2568 ซึ่งมีการรณรงค์ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม จัดการสิ่งแวดล้อม สัตว์รังโรคการผลิตอาหารปลอดภัยปลอดโรค การตรวจคัดกรองผู้ป่วยระยะเริ่มต้นเข้าสู่การรักษา และพัฒนาทีมในการดูแลรักษา

อำเภอศรีสมเด็จเล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงกำหนดให้มีการแก้ปัญหาอย่างบูรณาการผ่านกลไกของ คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) ในรูปแบบ “ศรีสมเด็จโมเดล” โดยถือมหกรรมรณรงค์เพื่อป้องกันและกำจัดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีครั้งนี้เป็นการ Kick off ในพื้นที่ ซึ่งหวังก่อให้เกิดการสร้างเครือข่ายและพัฒนาความร่วมมือทั้งส่วนราชการและเอกชน สร้างแรงขับเคลื่อนในการแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีอย่างบูรณาการและยั่งยืน และพัฒนา “ศรีสมเด็จโมเดล” เป็นพื้นที่ต้นแบบต่อไป

(((คลิกดูภาพกิจกรรม)))