อำเภอศรีสมเด็จโดย ร้อยโท ธวัชชัย เห็มวัง นายอำเภอศรีสมเด็จ ประธานคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิต (พชอ.) อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด ร่วมลงนาม MOU กับมหาวิทยาลัยขอนแก่น วช. และกลุ่มจังหวัดร้อยแก่นสารสินธุ์ ขับเคลื่อนโครงการอำเภอต้นแบบแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีเชิงบูรณาการ
เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2563 มหาวิทยาลัยขอนแก่น นำโดย รศ.นพ.ชาญชัย พานทองวิริยะกุล อธิการบดีมหาวิทยาลัยขอนแก่น และจังหวัดขอนแก่น นำโดย ดร.สมศักดิ์ จังตระกุล ผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น และ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) นำโดย ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง รองผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ รักษาราชการแทนผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ พร้อมด้วยสาธารณสุขจังหวัด นายอำเภอ สาธารณสุขอำเภอ ทั้ง 4 จังหวัด ได้แก่ ขอนแก่น มหาสารคาม ร้อยเอ็ด และกาฬสินธุ์ พร้อมผู้เกี่ยวข้องจากทุกภาคส่วน ได้ร่วมลงนามบันทึกความเข้าใจความร่วมมือทางวิชาการการพัฒนาและขับเคลื่อนอำเภอต้นแบบในการกำจัดปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ณ ห้องประชุมสารสิน (ชั้น 2) อาคารสิริคุณากร สำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น โดยโครงการดังกล่าวเป็นความร่วมมือระหว่างสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และมหาวิทยาลัยขอนแก่น โดย สถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี ดำเนินงานแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี มีเป้าหมายที่จะลดการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับในพื้นที่ดำเนินงานให้น้อยกว่า ร้อยละ 1 และผลักดันให้ผู้ป่วยโรคมะเร็งท่อน้ำดีระยะแรกในพื้นที่ดำเนินการเข้าสู่การผ่าตัดมากกว่าร้อยละ 80 รวมถึงเพิ่มอัตราการรอดชีพของผู้ป่วยมะเร็งท่อน้ำดีในพื้นที่ดำเนินการมากกว่า ร้อยละ 50 ภายในระยะเวลา 5 ปี มีพื้นที่ดำเนินงานนำร่อง 9 อำเภอต้นแบบจาก 4 จังหวัด ได้แก่ จังหวัดขอนแก่น – อำเภอเมือง อำเภอบ้านแฮดและอำเภอบ้านไผ่ จังหวัดร้อยเอ็ด – อำเภอศรีสมเด็จและอำเภอเชียงขวัญ จังหวัดกาฬสินธุ์ – อำเภอท่าคันโท และอำเภอหนองกุงศรี และจังหวัดมหาสารคาม – อำเภอกันทรวิชัยและอำเภอโกสุมพิสัย
ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง รองผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ รักษาราชการแทนผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ กล่าวว่า “สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) รู้สึกเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้มีโอกาสได้มาร่วมพิธีลงนามความเข้าใจความร่วมมือทางวิชาการการพัฒนาและขับเคลื่อนอำเภอต้นแบบในการกำจัดปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในวันนี้ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ได้ให้การสนับสนุนมหาวิทยาลัยขอนแก่น ผ่านโครงการวิจัยท้าทายไทย : ประเทศไทยไร้พยาธิใบไม้ตับ (Fluke Free Thailand) มาตั้งแต่ปี 2559 จนถึงปัจจุบัน เพื่อร่วมกันแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีแบบครบวงจรตั้งแต่ระดับปฐมภูมิ ทุติยภูมิ และตติยภูมิ โดยมี รศ.นพ.ณรงค์ ขันตีแก้ว ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี เป็น Director โดยที่ผ่านมาการดำเนินโครงการวิจัยท้าทายไทย ประเทศไทยไร้พยาธิใบไม้ตับ นี้เกิดผลงานที่สำคัญมากมาย และเพื่อให้การสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนในการแก้ไขปัญหาอย่างแท้จริง สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ จึงยินดีให้การสนับสนุนการดำเนินโครงการอย่างต่อเนื่องโดยเฉพาะการสร้างอำเภอต้นแบบและขยายเครือข่ายในการแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีโดยเน้นให้ประชาชนมีส่วนร่วม เพื่อนำไปสู่การส่งเสริมการเรียนรู้และปรับพฤติกรรมเพื่อการป้องกันการแพร่ระบาดและยุติปัญหาของโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในพื้นที่เสี่ยง รวมถึงส่งเสริมและพัฒนาเครือข่ายระบบป้องกันและควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในพื้นที่เสี่ยงแบบบูรณาการ่วมกับภาคประชาสังคม ชุมชน โรงเรียน สถาบันการศึกษา โรงพยาบาล องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น อันจะนำไปสู่การแก้ไขปัญหาที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืนต่อไป”
โครงการอำเภอต้นแบบในการกำจัดปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี มีวัตถุประสงค์การดำเนินงาน ดังนี้ 1.สร้างการรับรู้และความตระหนักในโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในประชาชน 2.สร้างความรอบรู้โรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในโรงเรียน 3.ดำเนินงานเกี่ยวกับอาหารปลอดพยาธิใบไม้ตับ 4.ดำเนินงานเกี่ยวกับสัตว์รังโรคปลอดพยาธิใบไม้ตับ 5.ตรวจคัดกรองพยาธิใบไม้ตับในประชาชนกลุ่มเสี่ยง 6.คัดกรองมะเร็งท่อน้ำดีในประชาชนกลุ่มเสี่ยง 7.พัฒนาระบบการจัดการสิ่งปฏิกูลอย่างยั่งยืนและ 8.พัฒนาระบบส่งต่อเพื่อการรักษาผู้ป่วยมะเร็งท่อน้ำดีอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
รศ.นพ.ชาญชัย พานทองวิริยะกุล อธิการบดีมหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวว่า “มหาวิทยาลัยขอนแก่น ในฐานะมหาวิทยาลัยวิจัยแห่งชาติและผู้นำของสถาบันอุดมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้ตระหนักถึงความรุนแรงของโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีท่อน้ำดี ทั้งในประเทศไทยและประเทศอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง และมีความมุ่งมั่นที่จะแก้ปัญหาดังกล่าวเป็นอย่างมาก ซึ่งถือเป็นโครงการสำคัญที่มหาวิทยาลัยขอนแก่น ดำเนินงานเพื่อการอุทิศให้แก่สังคม
และจากการทำงานที่ผ่านมาอย่างต่อเนื่องของสถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น สามารถผลักดันคณะรัฐมนตรีให้เห็นชอบแนวทางการขับเคลื่อนแผนยุทธศาสตร์ทศวรรษกำจัดปัญหาพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ปี 2559-2568 เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2559 โดยดำเนินการผ่านโครงการปลอดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี เพื่อคนไทยสุขภาพดีในปี 2568 ดังนั้น เพื่อสนับสนุนการดำเนินการตามแผนยุทธศาสตร์ดังกล่าว คณะแพทยศาสตร์และสถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยการสนับสนุนของสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ผ่านโครงการวิจัยท้าทายไทย : ประเทศไทยไร้พยาธิใบไม้ตับ จึงได้ดำเนินการโครงการ “อำเภอต้นแบบในการกำจัดปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี” ร่วมกับคณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขตพื้นที่ 7 (กขป. 7) และคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) ในพื้นที่จังหวัดร้อยเอ็ด มหาสารคาม ขอนแก่นและกาฬสินธุ์ เพื่อให้เป็นพื้นที่ต้นแบบในการแก้ไขปัญหาสุขภาพนี้อย่างยั่งยืนในอนาคต โดยกิจกรรมหลักเพื่อจะตัดวงจรชีวิตพยาธิใบไม้ตับในทุกมิติ รวมทั้งการดูแลประชาชนกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มผู้ป่วยโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี โดยมีพื้นที่ดำเนินการในอำเภอเชียงขวัญ อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด อำเภอกันทรวิชัย อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม อำเภอเมือง อำเภอบ้านไผ่ อำเภอบ้านแฮด จังหวัดขอนแก่น และอำเภอท่าคันโท อำเภอหนองกุงศรี จังหวัดกาฬสินธุ์ ซึ่งพบอุบัติการณ์ของโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในพื้นที่ดังกล่าวค่อนข้างสูง ซึ่งสถาบันการศึกษาถือเป็นอีกหนึ่งกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนงานในครั้งนี้ และมหาวิทยาลัยขอนแก่นก็ยินดีที่จะร่วมผลักดันขับเคลื่อนโครงการนี้ให้ประสบผลสำเร็จบรรลุตามวัตถุประสงค์ที่วางไว้”
ดร.สมศักดิ์ จังตระกุล ผู้ว่าราชการจังหวัดขอนแก่น ได้กล่าวว่า “จากสถานการณ์โรคมะเร็งท่อน้ำดีที่ทวีความรุนแรงขึ้นทุกปีนั้น จังหวัดขอนแก่นเองได้สนองรับนโยบายและดำเนินการแก้ไขปัญหาเรื่อยมา มีการแต่งตั้งคณะทำงานเพื่อแก้ไขปัญหาพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในพื้นที่เสี่ยง จังหวัดขอนแก่น โดยกำหนดให้มีการขับเคลื่อนการดำเนินงานผ่านคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) เป็นการขับเคลื่อนการแก้ปัญหารูปแบบใหม่ที่มุ่งให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการแสดงความคิดเห็นและข้อเสนอแนะในการพัฒนาโครงการต่าง ๆ โดยมหาวิทยาลัยขอนแก่น ในฐานะสถาบันการศึกษา เห็นความสำคัญและให้การสนับสนุนเป็นการบูรณาการแก้ไขปัญหาสุขภาพของประชาชนอย่างยั่งยืนและครอบคลุมวงจรการเกิดปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี จังหวัดขอนแก่น ได้มีโอกาสได้ต้อนรับเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาและขับเคลื่อนอำเภอต้นแบบในการกำจัดปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีทั้ง 4 จังหวัด 9 อำเภอ ทั้งอำเภอเชียงขวัญ อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด อำเภอกันทรวิชัย อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม อำเภอเมือง อำเภอบ้านไผ่ อำเภอบ้านแฮด จังหวัดขอนแก่น และอำเภอท่าคันโท อำเภอหนองกุงศรี จังหวัดกาฬสินธุ์ โดยการสนับสนุนของมหาวิทยาลัยขอนแก่นและสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ขอต้อนรับทุกหน่วยงาน ทุกท่าน และจังหวัดขอนแก่นและกลุ่มจังหวัดร้อย แก่น สาร สินธุ์ ก็ขอแสดงความตั้งใจให้ความร่วมมือและเป็นกำลังใจให้กับทุกหน่วยงานในการร่วมพัฒนาและขับเคลื่อนอำเภอต้นแบบในการกำจัดปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีร่วมกันให้สำเร็จเป็นรูปธรรมและยั่งยืนต่อไป
โครงการอำเภอต้นแบบในการกำจัดปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ขับเคลื่อนการดำเนินงานผ่านคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) ร่วมกับคณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขตพื้นที่ 7 เป็นการขับเคลื่อนการแก้ปัญหารูปแบบใหม่ที่มุ่งให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการแสดงความคิดเห็นและข้อเสนอแนะในการพัฒนาโครงการต่าง ๆ โดยมหาวิทยาลัยขอนแก่น ในฐานะสถาบันการศึกษา เห็นความสำคัญและให้การสนับสนุนเป็นการบูรณาการแก้ไขปัญหาสุขภาพของประชาชนอย่างยั่งยืนและครอบคลุมวงจรการเกิดปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี
นายมิตร สารัตน์
